Uzaya İlk İnsanlı Uçuşun 60. yılı

12.04.2021

12 Nisan’da insanın uzaya çıkışının 60. yıldönümü kutlayacağız. Dünyanın çevresini turlayan ilk insan Sovyet kozmonot Yuri Gagarin oldu.

Dünyanın ilk kozmonotu mütevazi bir ailede dünyaya geldi. Ebeveynleri kolektif çiftlikte çalışıyordu. Babası Aleksey Gagarin, marangoz ve tuğla yapıcı, annesi Anna Gagarina ise bir sütçüydü.

Yuri, ailenin dört çocuğundan üçüncüsüydü: diğerleri büyük kardeş Valentin, ablası Zoya, ve küçük kardeşi Boris. Gagarin ailesi Sovyetler Birliği'ndeki milyonlarca insan gibi 2. Dünya Savaşı'nda Nazi işgali sırasında acı dolu zamanlar geçirdi. Yaşadıkları Smolensk bölgesindeki Klushino köyü, Kasım 1941'de Alman ihtilali sırasında işgal edildi. Almanlar, küçük çocuklu bir aileyi ikametgahlarından kovup evlerinde bir atölye kurdular. Kış başlamadan önce, Gagarin ailesi küçük bir sığınak kazıp, üzerini çimenle kapladı ve bir soba yaptı. Burada işgal bitene kadar bir yıl dokuz ay geçirdiler. İki büyük kardeşi 1943'te Almanlar tarafından köle alınarak Polonya'ya gönderildi ve 1945 savaşına kadar geri dönmedi.

1951’de Saratov'da teknik lisede okumaya başlayan Gagarin "Hava Kulübü"ne girdi ve küçük uçaklarla uçmayı öğrendi. 1955’te eğitimini başarıyla tamamlayan Gagarin "Hava Kulübü"nde toplam 196 uçuş gerçekleşti. Bir hobi olarak başladığı bu iş zamanla hayatının önemli bir bölümünü kaplamaya başladı.

 27 Ekim 1955'te Gagarin, askerliğe çağrıldı ve Orenburg şehrindeki Kliment Voroshilov'un adını taşıyan 1. Askeri Havacılık Pilotları Okulu'na gönderildi. Gagarin, o sırada tanınmış pilot-eğitmen Yadkar Akbulatov'dan ders aldı. Söylentiye göre Akbulatov uçuştan önce ‘Poekhali’ (‘HadiGidelim’) derdi.

Askeri okulda Yuri Gagarin, müfreze komutan yardımcısı olarak görevlendirildi. Gagarin’in yüksek taleplerini yerine getirmek istemeyen emrindekiler Yuri'yi dövdü, Gagarin hastanede yaklaşık bir ay tedavi gördü. Ancak okula döndüğünde, Çavuş Gagarin ne kendisine ne de yoldaşlarına karşı talepkar tavrını değiştirmedi.

Gagarin tüm disiplinlerde en yüksek puanlara sahipti. Sadece iniş anında başarılı olamıyordu, uçağın ön tarafı sallanıyordu. Son anda Gagarin'in görüş açısını ve zemin hissini etkileyen kısa boyluluğu fark edildi, koltuğuna bir yastık yerleştirildi böylece Gagarin bu görevi de başardı. 25 Ekim 1957'de Gagarin okuldan üstün başarıyla mezun oldu.

Kozmonotları filoya alma ve onları Vostok-1 uzay aracıyla ilk uçuşa hazırlama kararı, 1959'un ilk yarısında Sovyet hükümeti tarafından verildi. 20 adayın seçilmesi planlandı.

Adaylar, savaş pilotları arasından seçildi. Ünlü Sovyet roket ve uzay sistemleri tasarımcısı Sergei #Korolev, bu tür pilotların halihazırda aşırı yük, stresli durumlar ve basınç düşüşleri deneyimine sahip oldukları kanaatindeydi.

9 Aralık 1959'da Gagarin, kozmonot adayları grubuna kaydolma talebiyle bir rapor yazdı. Bir hafta sonra, Gagarin, kapsamlı bir tıbbi muayene için Moskova'ya çağrıldı ve bunun sonucunda uzay uçuşlarına uygun olduğuna karar verildi.

11 Ocak 1960'da, kozmonotları eğitmek için 26266 numaralı özel bir askeri birim kuruldu. Gagarin oraya kaydoldu ve 25 Mart 1960'tan itibaren diğer 19 pilotla düzenli derslere başladı.

Ağustos 1960'ta, Gagarin 20 olası aday arasından biriyken, bir Sovyet Hava Kuvvetleri doktoru kişiliğini şu şekilde değerlendirdi:

‘Mütevazı, mizahı müstehcenleştiğinde utandırıyor; zekasının ileri derecede gelişmiş olduğu belli; hafızası harika. Çevresine karşı keskin ve çok yönlü dikkati onu meslektaşlarından ayırıyor; hayal gücü iyi gelişmiş; tepkileri hızlı; azimli, faaliyetleri ve eğitim egzersizleri için kendisini özenle hazırlıyor, gök mekaniği ve matematiğinin üstesinden kolaylıkla geliyor ve yüksek matematikle başarılı. Kendini haklı görürse bakış açısını savunmak zorunda kaldığında kısıtlı hissetmiyor, hayatın değerini birçok arkadaşından daha iyi anladığını gösteriyor.’

Vostok programı kapsamında 20 kişi arasından kozmonot olacak 6 kişi seçildi: Gagarin, German Titov, Grigoriy Nelyubov, Andriyan Nikolaev, Pavel Popoviç, Valeriy Bıkovsky.

Vostok uzay aracının fırlatılması için kurulan Devlet Komisyonu'nun 8 Nisan 1961'deki kapalı toplantısında Yuri Gagarin'in uçmasına, German Titov'u yedek kozmonot olarak onaylanmasına karar verildi.

Yuri Gagarin'i anlatmaya devam ediyoruz. Bugün Gagarin'in ailesinin fotoğraflarını paylaşıyoruz. Gagarin, eşi Valentina, kızları Elena ve Galina ile beraber

Yoğun programına rağmen Gagarin, su kayağı ve kaktüs toplama gibi hobileri için de zaman buldu.

Gagarin'in girişimiyle SSCB'de Su Kayağı Federasyonu kuruldu, 1965'te ilk SSCB su kayağı şampiyonası düzenlendi.

Gagarin, uzay uçuşundan sonra yabancı ülkeleri kapsayan bir geziye çıktı. İlk ziyaretini Çekoslovakya'ya yaptı. Prag'a tarifeli uçakla giden Gagarin'i tanıyan yolcular imza için yanına koştu. Uçak kaptanı ise onu kokpite davet edip direksiyon başına oturttu

Mayıs 1961'de Yuri Gagarin, "barış misyonu" çerçevesinde Bulgaristan'a gitti. Bu seyahat, kozmonot için düzenlenen özel karşılamayla hatırlandı. Öyle ki, Sovyet konuk Sofya'da onursal savaş uçağı eskortuyla selamlandı.

Temmuz 1961'de Gagarin, İngiltere'nin döküm işçileri sendikasının daveti üzerine İngiltere'ye gitti. İngiltere'de, Rolls-Royce Silver Cloud-II marka araca 'YG 1' (Yuri Gagarin 1) şeklinde özel bir plaka takıldı. Gagarin ülkenin yönetimiyle bir araya geldi: Başbakan Harold MacMillan ve Kraliçe II. Elizabeth. Kraliçe, protokol kurallarına aykırı olarak, kozmonotla hatıra fotoğrafı çektirdi ve bunu Gagarin'in sıradan, dünyevi bir insan değil, gökyüzüne çıkmış bir insan olmasıyla açıklayarak bu nedenle protokol kurallarının ihlal edilmiş olmayacağını ifade etti.

Yuri Gagarin "Barış misyonu" çerçevesinde İngiltere, Mısır, Brezilya, Sri Lanka, Japonya, Fransa ve Yunanistan dahil yaklaşık 30 ülkeyi ziyaret etti, yaptığı her seyahatte dünyayı ve gezegenimizi korumamız gerektiğini savundu.